Gewone dotterbloem

Dotterbloemen kondigen de lente aan: hun uitbundige geel is al vroeg in het voorjaar te zien langs sloten en in rietland. Door het intensieve beheer van veel sloten neemt het aantal dotterbloemen in het agrarisch gebied langzaam af. Met enkele eenvoudige maatregelen zorgt u dat ze behouden blijven voor onze regio.

Zo doet u iets voor de gewone dotterbloem

Makkelijke maatregelen

1

Dotterbloem sparen bij schonen van de sloot

Schoon uw sloten buiten de tijd dat de dotterbloem bloeien en zaad zetten, dus in oktober-november. Zo overleven ze op de plek waar ze al staan. Zorg dat de maaikorf niet door de grond gaat; dat voorkomt beschadiging van de wortels. Schonen zorgt ook voor nieuwe kiemplaatsen.

Markeer in het vroege voorjaar de groeiplaatsen van dotterbloemen langs sloten met een (bamboe)stok. Zo weet u in het najaar welke plekken u moet sparen bij het schonen van de sloot.

Kosten: gering

Goed voor:

Gewone dotterbloem
2

Vermeerder dotterbloemen: zaai ze uit of verplaats ze

  • Steek enkele planten (ruim!) uit de grond. Doe dit buiten de bloeiperiode, dus tussen november en maart. Plant ze op een andere geschikte plek. Vooral geschikt is de waterlijn van sloten die roestbruin gekleurd zijn door opkomend grondwater.
  • Verzamel zaad (de zaaddoosjes) van de dotterbloem direct na de bloeiperiode. Verspreid ze door ze bijvoorbeeld op kalere plekken van een andere sloot in de grond te drukken. Of gooi ze gewoon op het water, ze vinden dan zelf hun weg.

Kosten: gering

Goed voor:

Gewone dotterbloem
3

Een sloot pas schonen in oktober of november

Schoon uw sloten pas in oktober of november. U helpt er meerdere soorten mee! Zoals de gewone dotterbloem: die kan dan nog bloeien en zaad zetten. Zo overleven ze op de plek waar ze al staan. Zorg dat de maaikorf niet door de grond gaat; dat voorkomt beschadiging van de wortels. Schonen zorgt ook voor nieuwe kiemplaatsen.
U helpt met deze maatregel ook de grote modderkruiper. Bij het schonen van sloten belandt soms meer dan de helft van del grote modderkruipers op de kant. Als u pas in het najaar waterdragende sloten schoont, voorkomt u dat eitjes en (jonge) vissen verloren gaan. Laat daarvoor de sliblaag zoveel mogelijk met rust.

Kosten: gering

Meer doen

4

Een natuurvriendelijke oever aanleggen

Geef de sloot vanaf net onder de waterlijn een flauw oplopend talud. Hoe flauwer, hoe beter, want op een flauwe oever maken soorten als de dotterbloem de meeste kans (de meeste sloten bieden alleen maar een smalle strook rond de waterlijn als groeiplek). De ideale oever heeft een verhouding van 1:3 of meer.

Kosten: gering bij gebruik eigen materieel. Door een loonwerker: vergraven van 1,5-3 kuub per meter oever (kosten 5-10 euro per strekkende meter). Met de grond kunt u elders natte plekken ophogen.

Onderhoud: jaarlijks in september-november de helft van de oever opschonen, de andere helft laten staan.

Deze soorten helpt u zo ook

  • Planten zoals de gele lis en waterdrieblad.
  • Vissen zoals de grote modderkruiper, bittervoorn, kleine modderkruiper en zeelt.
  • Zoogdieren zoals de waterspitsmuis.

Goed om te weten over de gewone dotterbloem

Zo herkent u ze:

  • Eidooier-gele bloemen.
  • Niervormige glanzend groen blad met een gekartelde rand.

Zo groeien ze:

  • Dotterbloemen groeien op plekken waar het grondwater regelmatig omhoog komt.
  • Ze bloeien in het vroege voorjaar, soms nog een keer in de nazomer.

Waar komen ze voor & hoe gaat het?

Deze kaart laat zien waar de gewone dotterbloem vooral voorkomt in Nederland. In Overijssel is de dotterbloem een aandachtsoort, maar hij heeft geen wettelijke bescherming.

Meer informatie en hulp

Op de website van FLORON vindt u meer informatie over de gewone dotterbloem.

Voor grotere maatregelen is regelmatig subsidie beschikbaar. Informeer daarnaar bij het agrarisch collectief in uw regio (klik hier voor meer info).

Heeft u vragen over soorten en maatregelen? Een lokale natuur- of landschapsvereniging helpt u vaak graag verder.