Boerenzwaluw

Boerenzwaluwen zijn in de lente en zomer vaste gasten op veel boerenerven. Van oudsher vinden ze hier voedsel (vooral muggen), schuren om een nest in te maken en modder om het nest te bouwen. Maar boerenerven worden steeds netter en daarmee minder aantrekkelijk voor de boerenzwaluw. Met enkele eenvoudige maatregelen blijft u ze op uw erf verwelkomen.

Zo doet u iets voor de boerenzwaluw

Makkelijke maatregelen

1

De schuur toegankelijk maken voor boerenzwaluwen

Boerenzwaluwen broeden graag in de schuur. Kunnen ze nu niet binnenkomen? Zet de schuurdeur op een kier, verwijder (een deel) van een raam of maak een opening in een deur. Maak die opening op minimaal 2 meter hoogte. De zwaluwen kunnen dan buiten het bereik van katten in- en uit vliegen.

Kosten: gering

Goed voor:

Boerenzwaluw
2

Een schroef of spijker in de muur van de schuur vastmaken

Vaak is een schroef of spijker in een muur voor een boerenzwaluw al voldoende om een nest te bouwen. Sla dus op minimaal 2 meter hoogte wat schroeven of spijkers in de muur. Of hang speciale nestkommen of -steuntjes op plekken waar u geen last krijgt van de vogelpoep.

Goed voor:

Boerenzwaluw
3

Zorgen voor natte plekken waar boerenzwaluwen nestmateriaal vinden

Hou enkele plassen of natte plekken bij de kuilvoerhoop en bij ingangen van weilanden in stand. Boerenzwaluwen verzamelen hier nestmateriaal. Doe dit vooral in april-mei als ze hun nest maken. Voeg extra water toe als de modderplek opdroogt, zeker op plekken waar u ziet dat de boerenzwaluwen al materiaal verzamelen.

Kosten: gering

Onderhoud: geen. Vul water aan als de modderige plek dreigt op te drogen.

Goed voor:

Boerenzwaluw, Huiszwaluw

Meer doen

4

Een natuurvriendelijke oever aanleggen

Geef de sloot vanaf net onder de waterlijn een flauw oplopend talud. Hoe flauwer, hoe beter, want op een flauwe oever maken soorten als de dotterbloem de meeste kans (de meeste sloten bieden alleen maar een smalle strook rond de waterlijn als groeiplek). De ideale oever heeft een verhouding van 1:3 of meer.

Kosten: gering bij gebruik eigen materieel. Door een loonwerker: vergraven van 1,5-3 kuub per meter oever (kosten 5-10 euro per strekkende meter). Met de grond kunt u elders natte plekken ophogen.

Onderhoud: jaarlijks in september-november de helft van de oever opschonen, de andere helft laten staan.

Deze soorten helpt u zo ook

  • Broedvogels zoals de huiszwaluw.
  • Vissen zoals de bittervoorn, kleine modderkruiper en zeelt.
  • Zoogdieren zoals de waterspitsmuis.
  • Planten als dotterbloem, gele lis en waterdrieblad.

Goed om te weten over de boerenzwaluw

Zo herkent u ze:

  • Blauwzwarte veren, witte onderkant.
  • Zwarte band over de borst, rood voorhoofd en kin.

Zo leven ze:

  • Boerenzwaluwen zijn van april tot oktober in Nederland, ze overwinteren in zuidelijk Afrika.
  • Ze maken een nest van klei en leem op hoge en lage randjes in stallen en loodsen, waar ze in en uit kunnen vliegen. Ook onder bruggetjes, sluizen of brede dakoverstekken.

Broeden en opvoeden

  • Ze broeden in gezelschap van soortgenoten van mei – augustus, soms twee of drie keer.
  • Jonge zwaluwen zitten nog 20-24 dagen op het nest voor ze uitvliegen.

Waar komen ze voor & hoe gaat het?

Boerenzwaluwen zijn in Overijssel vooral te vinden in het agrarisch gebied en soms in stedelijk gebied (op kinderboerderijen). Klik hier voor de overzichtskaart.
Hun aantal ging in de tweede helft van de 20e eeuw fors achteruit, maar is sinds 2000 gelukkig weer stabiel.

Meer informatie en hulp

Meer informatie over de boerenzwaluw vindt u op de website van Vogelbescherming Nederland.

Voor grotere maatregelen is regelmatig subsidie beschikbaar. Informeer daarnaar bij het agrarisch collectief in uw regio (klik hier voor meer info).

Heeft u vragen over soorten en maatregelen? Een lokale natuur- of landschapsvereniging helpt u vaak graag verder.