Kleine watersalamander

De kleine watersalamander overwintert graag op het erf want daar zijn vaak hogere en drogere schuilplekjes te vinden. In het voorjaar trekt hij vanaf die plek naar het water om zich voort te planten. Is er water op uw erf of in de buurt? Dan helpt u de kleine watersalamander al met een paar simpele maatregelen!

Zo doet u iets voor de kleine watersalamander

Makkelijke maatregelen

1

Een omgevallen boom laten liggen

Een omgevallen boom in een houtwal is een goede schuilplek voor de watersalamanders.

Kosten: gering

2

Tegels / dakpannen / hout neerleggen

Elk rommelhoekje op het erf, hoe klein ook, is een welkome overwinteringsplek. Zet een rij tegels of dakpannen rechtop tegen een muurtje. Of leg een stapel oude planken of pallets neer. Laat de tegels of het hout overwoekeren door gras, dat houdt de plek vochtig en het trekt slakken en wormen aan (voedsel voor de salamander).

Kosten aanleg: gering

Onderhoud: geen

3

Een hoekje of strook grasland laten verruigen

Moeilijk bewerkbare, ongebruikte stukjes van uw grasland kunt u laten verruigen door er niet meer te maaien. Een klein hoekje doet al heel veel. Kies bij voorkeur een plek langs een houtwal, bosje of sloot. De kleine vuurvlinder vindt voedsel bij de bloeiende planten en zet zijn eieren af op zuringsoorten.

Kosten: gering

Onderhoud: eens in de 3 jaar maaien. Maai het liefst in de zomer. Als u in of net voor de winter niet meer maait, kunnen de rupsen en poppen van de kleine vuurvlinder (en andere vlinders van het grasland) overleven.

4

Blad weghalen uit de sloot bij het erf

De kleine watersalamander zet zijn eitjes af op waterplanten. Die planten doen het slecht in water met veel boomblad. Haal daarom in september – oktober het boomblad uit een stuk sloot dichtbij het erf (10 meter is al voldoende). Vermijd delen van de sloot naast de mestplaat of kuilvoeropslag. Leg het opgeviste blad niet op het talud zodat het niet weer in de sloot komt.

Onderhoud: 1 x per 3 tot 5 jaar de sloot vrij maken van blad.

Meer doen

5

Een poel aanleggen

De aanleg van een poel is een hele goede maatregel die u kunt nemen, want een poel trekt veel diersoorten aan, van libellen tot zangvogels en kikkers. Leg hem op een zonnige plek in de buurt van het erf, liefst bij een bosje of houtsingel. Zorg voor flauw oplopende oevers en voldoende diepte. Ideaal is 0,5-1,5 meter onder de grondwaterstand. De ideale omvang is 7,5-25 meter in doorsnee, inclusief oevers. Maar ook de aanleg van enkele vierkante meters oppervlaktewater heeft meerwaarde!

Let op:

  • Vermijd een open verbinding met visrijke sloten, want vissen eten kleine watersalamanders en hun eitjes en larven.
  • Leg vanwege kikkergekwaak de poel niet bij slaapkamers.

Kosten: vergraven en verwerken van de grond (circa 1 dag werk, afhankelijk van de hoogte van het grondwater): 800 – 1500 euro. Vrijkomende zwarte grond is bruikbaar voor het afdekken van het kuilvoer.

Onderhoud: Haal 1 x per 3 jaar bosopslag weg. Schoon de poel 1 x per 5 jaar regelmatig in september of oktober. Laat steeds een kwart van de poel ongemoeid!

Deze soorten helpt u zo ook

  • Andere amfibieën als de poelkikker, gewone pad en bruine kikker.
  • Libellen zoals als de grote keizerlibel, koraaljuffer, vroege glazenmaker en glassnijder.
  • Vogels zoals als de geelgors, patrijs, roodborsttapuit en kneu.

Goed om te weten over de kleine watersalamander

Zo herkent u ze:

  • Bruine rug en oranje buik.
  • Mannetjes hebben in de voortplantingstijd een kam op de rug.
  • U hoort ze niet. Salamanders zijn de enige amfibieën die geen geluid maken.
  • Om er een te zien kijkt u het beste onder een tegel of stuk hout op de grond. Of zoek ’s nachts naar exemplaren aan de waterkant. Van maart tot en met september heeft u de meeste kans om ze te treffen.

Zo leven ze:

  • Een watersalamander is een amfibie (net als de kikker en de pad). Dat betekent dat ze hun eitjes in het water leggen en als larve ook in het water leven; als volwassen dieren kunnen ook op het land leven.
  • Ze overwinteren ook op het land.

Voortplanten:

Het vrouwtje legt tussen maart en juni eitjes in ondiep stilstaand of zwak stromend water. Die zet ze af op waterplanten.

Waar komen ze voor & hoe gaat het?

De verspreidingskaart laat zien waar de kleine watersalamander met name voorkomt. De kleine watersalamander is beschermd.

Meer informatie en hulp

Op de website van Ravon, de vereniging voor reptielen, amfibieën en vissen, vindt u meer informatie over hoe de kleine watersalamander leeft en waar die voorkomt in Nederland.

Voor grotere maatregelen is regelmatig subsidie beschikbaar. Informeer daarnaar bij het agrarisch collectief in uw regio (klik hier voor meer informatie).

Heeft u vragen over soorten en maatregelen? Een lokale natuur- of landschapsvereniging helpt u vaak graag verder.